ارتباط بین مصرف زیاد نمک و افزایش فشار خون بویژه در افرادی که سابقه خانوادگی فشار خون بالا دارند، بهطور قطعی ثابت شده است. افزایش فشار خون نیز خطر سکته مغزی (با از کار افتادن قسمتی از بدن) یا حمله قلبی را افزایش میدهد. این موارد از علائم عمده فشار خون بالا هستند.کاهش مصرف نمک، سریعا باعث کاهش فشار خون بالا میشود و اگر همیشه به مقدار کم نمک مصرف شود، فرد با افزایش سن دچار فشار خون بالا نخواهد شد.
نمک چه نقشی در بدن دارد؟
نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت وساز مواد غذایی در بدن، انتقال پیامهای عصبی و کارکرد صحیح عضلات است. این ماده به مقدار محدود مورد نیاز بوده و مصرف متعادل آن لازم است. بهطور مثال در هنگام اسهال و استفراغ یا فعالیت شدید بدنی و در هوای گرم با مصرف کمینمک میتوان املاح از دست رفته بدن را جبران کرد.
چه مقدار نمک بخوریم؟
در حال حاضر مصرف نمک که بویژه در غذاهای آماده به میزان زیاد مورد استفاده قرار میگیرد در کشور ما بالاست. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، حداکثر مقدار مصرف روزانه نمک پنج گرم است. این درحالیست که میزان مصرف نمک در کشور 2 تا 3 برابر این مقدار برآورد شده است. نمک دریافتی شامل نمک نمکدان، نمک موجود در مواد غذایی و نمک اضافه شده به غذا در زمان طبخ است.
عوارض مصرف زیاد نمک
درصورتی که نمک به مقدار مناسب مصرف شود و کلیهها هم سالم بوده و عملکرد خوبی داشته باشند نمک مورد نیاز بدن تامین میشود، اما درصورت تداوم مصرف زیاد نمک و مواد شور یا اختلال در کارکرد کلیهها یا یکی از سیستمهای مربوط به دفع،نمک اضافی موجب تجمع آب در بدن شده و ایجاد ورم در تمام یا قسمتهایی از بدن میشود. مصرف زیاد نمک و غذاهای شور از عوامل موثر بر افزایش فشار خون و بروز بیماریهای قلبی – عروقی به ویژه در افرادی که سابقه این بیماریها را در خود یا خانواده دارند، میشود. طبق تحقیقات مشخص شده است که دریافت زیاد نمک علاوه بر افزایش فشار خون، اثرات مضر دیگری نظیر سکته قلبی، پوکی استخوان، سرطان معده، آسم و ... نیز بر سلامت دارند.
مصرف زیاد نمک و سکتههای قلبی
مقدار مصرف نمک با میزان شیوع سکته قلبی در جامعه مرتبط است. علاوه بر اینکه نمک باعث افزایش فشارخون میشود، به نظر میرسد بهطور مستقیم و بدون اینکه اثری بر فشار خون داشته باشد، باعث سکته قلبی نیز میشود.
نمک و پوکی استخوان
نمک زیاد، کلسیم را از استخوانها جدا میکند و باعث دفع آن از ادرار میشود. به همین دلیل باعث نازک شدن و پوکی استخوان میشود، در نتیجه با افزایش سن، استخوانها به راحتی میشکنند. برای کاهش خطر پوکی استخوان، مصرف نمک باید کاهش یابد.
نمک و سرطان معده
کاهش مصرف نمک، خطر شیوع سرطان معده را کاهش میدهد. در مطالعه کشورهای مختلف در جهان، ارتباط نزدیکی بین مقدار مصرف نمک و تعداد افراد مبتلا به سرطان معده آشکار شده است. در مناطقی که مردم نمک کم مصرف میکنند، شیوع سرطان معده کمتر است.
مصرف زیاد نمک و آسم
مصرف نمک زیاد، شرایط آسم را تشدید میکند، یعنی اگر مستعد ابتلا به آسم هستید، بهطور غیرمستقیم، بیماری شما را وخیمتر میکند. مطالعات متعدد نشان دادهاند که کاهش مصرف نمک، همراه با سایر عوامل درمانی آسم، در بهبود این بیماری موثر و مفید است.